Kto może prowadzić zajęcia z pierwszej pomocy?

Kto może prowadzić szkolenia z pierwszej pomocy??

Niejednokrotnie w trakcie ustalania terminów i warunków przeprowadzenia szkolenia z zakresu pierwszej pomocy pojawiają się pytania: A kto tak na dobrą sprawę może prowadzić zajęcia z pierwszej pomocy?? Wpis nie dotyczy zajęć z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy (w tym przypadku obowiązują inne przepisy), skupmy się na zajęciach z podstawowej pierwszej pomocy.

Na początek zwróćmy na uwagę na literę prawa:

Osoby mogące prowadzić zajęcia z zakresu pierwszej pomocy określa ustawa z dnia 8 września o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

Art. 8.

2. Zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy są realizowane z udziałem:

1) lekarzy systemu,

2) pielęgniarek systemu,

3) ratowników medycznych oraz…4. Zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy mogą być realizowane przez nauczycieli posiadających odpowiednie przygotowanie.Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania, określi, w drodze rozporządzenia, zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy, tryb ich nabywania oraz wzór zaświadczenia potwierdzającego posiadanie przygotowania do prowadzenia zajęć w zakresie udzielania pierwszej pomocy, mając na celu zapewnienie właściwej ich realizacji. Rozporządzenie do którego odnosi się ustawa w art. 8 punkt 5:Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2009 r. w sprawie przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy (Dz. U. Nr 139 poz. 1132). Możliwość nauczania pierwszej pomocy została nadana odpowiednio przeszkolonym nauczycielom ze względu na nowy przedmiot ‘ Edukacja Dla Bezpieczeństwa’ zawierający elementy pierwszej pomocy.

No i na tym można by było zakończyć wywody kto może prowadzić szkolenia pierwszej pomocy (jest to tak w sumie rzeczy jedyny przepis określający sylwetkę instruktora pierwszej pomocy). Jest to osoba legitymująca się dyplomem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe (lekarz systemu, pielęgniarka systemu, ratownik medyczny) oraz pedagog ze specjalnym przygotowaniem. Jednakże postaram się spojrzeć na temat trochę szerzej. Po pierwsze musimy zwrócić uwagę na kilka istotnych faktów. Po pierwsze:

Jaki jest cel szkolenia z pierwszej pomocy?

Celem szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy jest nabycie umiejętności w zakresie ratowania życia ludzkiego, każde szkolenie powinno być prowadzone przez praktyka z profesjonalnym zapleczem sprzętowym.  Niestety czasami zdarza się że dana placówka nie ma możliwości przeprowadzić profesjonalnego szkolenia pierwszej pomocy z doświadczonym medykiem i zapleczem sprzętowym. Co wtedy zrobić? Warto jest zadbać o to aby szkolenie zostało przeprowadzone przez osobę która posiada odpowiednią wiedzę, doświadczenie oraz predyspozycje do prowadzeniu szkoleń z pierwszej pomocy. Nie ma co się czarować, nie każdy nadaje się do prowadzenia szkoleń – dlatego też nie trzeba przekreślać potencjalnego instruktora „bo nie ma wykształcenia medycznego” (chociaż przydaje się po to aby móc odpowiadać na pytania typu „ciężkie” :))

Jaki sprzęt jest potrzebny do szkolenia z pierwszej pomocy?

Tutaj już jest sprawa otwarta, wszystko jest uzależnione od tego jakie są nasze oczekiwania ale z drugiej strony, czy jesteśmy sobie w stanie wyobrazić szkolenie z pierwszej pomocy z filmikiem bądź prezentacją bez fantomów do nauki resuscytacji oraz środków opatrunkowych? To trochę tak jakby instruktor nauki jazy uczył nas prowadzenia samochodu w grze komputerowej – niby fizyka i zasada prowadzenia ta sama, ale jednak…

Zadajmy pytanie potencjalnemu wykonawcy jaką ilość sprzętu przewidział na nasze szkolenie , jaki jest jego typ do czego służy i jak będą wyglądać ćwiczenia praktyczne.

Umiejętności instruktora w zakresie prowadzenia szkoleń

Standardowo szkolenie pierwszej pomocy nie powinno trwać krócej aniżeli 5/6 godzin, jest to absolutne minimum aby omówić podstawy działań ratowniczych. Aby zainteresować tematyką słuchaczy, zmotywować do ćwiczeń, wyjaśnić podstawowe czynności i nie zanudzić grupy przez te kilka godzin trzeba posiadać pewne predyspozycje. Aby szkolić z pierwszej pomocy trzeba to czuć, osoby które chcą po prostu „dorobić” szybko się wypalają ;) Ważne jest aby instruktor lubił ludzi i lubił swoją pracę, tylko wtedy możemy mieć pewność że szkolenie będzie w pełni wykorzystane zarówno pod względem merytorycznym jak i praktycznym.

Instruktorzy pierwszej pomocy po kursach na instruktorów pierwszej pomocy?

Kursy instruktora pierwszej pomocy (dla nie medyków) trwają z reguły kilka/kilkanaście godzin. Czy mają sens? Owszem mają! Im więcej ludzi będzie chętnych do tego aby nauczać pierwszej pomocy i ją promować to tym lepiej dla nas wszystkich (a przynajmniej bezpieczniej). Instruktorzy po kursach nabierają warsztatu z zakresu metodyki szkolenia i zasad promocji pierwszej pomocy, jeżeli za tym idzie wiedza, znajomość aktualnych wytycznych i aktualizowanie wiedzy to świetnie! Pamiętajmy im więcej osób będzie przeszkolonych z ciśnięcia klatki piersiowej i obsługi AED tym lepiej, nawet jeżeli instruktor nie będzie mieć doświadczenia praktycznego w karetce/straży itd.

Czy ratownik KPP może prowadzić szkolenia z pierwszej pomocy?

Tutaj już trzeba pochylić się bardziej nad pytaniem. Zgodnie z ustawą o Państwowym Ratownictwie Medycznym, osoba po kursie kwalifikowanej pierwszej pomocy jest nieuprawniona do prowadzenia tego typu zajęć. Jednakże, pamiętajmy o tym, iż Ratownicy KPP to jest głównie grupa zawodowa Strażaków, którzy niejednokrotnie (niezależnie czy mówimy o PSP czy o OSP) posiadają ogromne doświadczenie  w działaniach ratowniczych i to właśnie doświadczenie praktyczne powinno determinować to czy ktoś jest zdolny do prowadzenia zajęć pierwszej pomocy czy też nie. Jeżeli ratownik KPP posiada sprzęt, środki opatrunkowe, wiedzę, chęć i zapał do prowadzenia zajęć … to może warto mu zaufać ;)

Podsumowanie

Nie da się jednoznacznie określić kto może prowadzić szkolenia z pierwszej pomocy. Z jednej strony mamy Art. 8 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym który jasno określa kto jest uprawniony do prowadzenia szkoleń. Z drugiej strony mamy grupę ludzi, pasjonatów posiadających wiedzę teoretyczną i przygotowanie praktyczne (najważniejsze) którzy przez zapisy w ustawie mieli by zablokowaną możliwość prowadzenia dydaktyki. Dlatego też ostateczna decyzja powinna należeć do osoby która zleca wykonanie usługi (czy na certyfikacie mamy pieczątkę osoby z wykształceniem medycznym czy też nie).