Ważność kursu pierwszej pomocy – od czego zależy?
Każda osoba, która odbyła szkolenie z pierwszej pomocy powinna na koniec wykonania usługi otrzymać imienne zaświadczenie (certyfikat) potwierdzające odbycie kursu. Okres ważności kursu pierwszej pomocy jest uzależniony od tego jakie jest to szkolenie oraz dla kogo jest ono prowadzone. W tym wpisie postaram się odnieść do aktualnie obowiązujących przepisów prawnych w zakresie ważności certyfikatów ukończenia kursu pierwszej pomocy na różnych poziomach zaawansowania.
Okres ważności kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy
Czas ważności zaświadczenia o ukończeniu kursu KPP oraz posiadania tytułu KPP jest określony w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 19.03.2007r. W akcie prawnym mowa jest o tym, iż zaświadczenie oraz tytuł ratownika jest ważny przez okres 3 lat od daty wydania zaświadczenia. Data wydania zaświadczenia pokrywa się z dniem zakończenia kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz pozytywnym zaliczeniem egzaminu końcowego.
Każdy komu zależy na zachowaniu ważności zaświadczenia i posiadaniu tytułu Ratownika powinna w okresie 3 lat od daty zakończenia kursu KPP odbyć recertyfikację. W aktualnym stanie prawnym do recertyfikacji kursu KPP może przystąpić każda osoba, która posiada zaświadczenie, którego termin ważności upływa nie później niż na 3 miesiące od dnia egzaminu oraz jest zatrudniona w jednostkach współpracujących z systemem Państwowego Ratownictwa Medycznego. Informacje dotyczące zmian w recertyfikacji ratowników KPP obowiązujących od dnia 1 stycznia 2020r znajdziemy Rozporządzeniu Ministra zdrowia z dnia 3 grudnia 2019r.
Wartym wspomnienia jest również fakt, iż w związku z epidemią Covid-19 zaświadczenia zostały automatycznie wydłużone do 60 dni od dnia, w którym zostanie ogłoszone odwołanie stanu epidemii na terenie RP.
Okres ważności kursu pierwszej pomocy dla opiekunów dzieci w przedszkolach, żłobkach i klubach dziecięcych
Każdy pracownik placówki sprawującej opiekę nad dziećmi, jest zobowiązany odbyć co 2 lata kurs pierwszej pomocy dzieciom! Wymóg ten wynika z przepisów prawnych ujętych w Ustawie z dnia 7.07.2017r o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin a dokładnie w art. 16.2. który brzmi „Opiekunem w żłobku lub klubie dziecięcym może być także osoba, która odbyła nie wcześniej niż 2lata przed podjęciem zatrudnienia jako opiekun szkolenie z udzielania dziecku pierwszej pomocy …” oraz 17.2 „Wolontariusz, przed rozpoczęciem świadczenia pracy w żłobku lub klubie dziecięcym, zobowiązany jest do odbycia szkolenia z udzielania dziecku pierwszej pomocy” i 18.1, 18.2 „Opiekun oraz wolontariusz zobowiązani są do odbycia co 2lata szkolenia z udzielania dziecku pierwszej pomocy. 2. Szkolenie, o którym mowa w ust.1, nieodpłatnie zapewnia podmiot prowadzący żłobek lub klub dziecięcy. W przytoczonych powyżej rozporządzeniach nie są określone jasno przepisy dotyczące pracowników przedszkoli – jednak ze swojej strony proponuję, aby trzymać się zasady ważności zaświadczeń na okres 2 lat od daty ostatniego szkolenia. Pamiętajmy o tym, że pierwsza pomoc u dzieci znacząco się różni od tej udzielanej osobie dorosłej dlatego powinna podlegać jak najczęstszej aktualizacji (duża część odbiorców naszych kursów pierwszej pomocy dzieciom organizuje szkolenie dla pracowników co roku).
Okres ważności kursu pierwszej pomocy dla pracowników szkół i firm
Teoretycznie zaświadczenie o ukończeniu kursu pierwszej pomocy jest bezterminowe – ponieważ nie ma jasnych wskazań prawnych co do kwestii ważności takiego kursu (patrz powyżej). Standardowo w firmie Erkao zaświadczenia ukończenia kursów pierwszej pomocy (nie dotyczy KPP i pierwszej pomocy pediatrycznej) wystawiamy na okres 3 lat, jednak zwracamy uwagę na konieczność uzupełniania wiedzy (w tym celu udostępniamy dostęp do strefy klienta z materiałami dodatkowymi oraz szkoleniami online).
Co ile czasu kursy pierwszej pomocy powinny być „odświeżane”
Z góry zaznaczę, że jest to moja indywidualna opinia – żaden wymóg prawny! Organizując kursy pierwszej pomocy, nasze programy szkoleń realizujemy w zgodzie z Wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji, w których znajduje się też rozdział X dotyczący nauczania i implementacji resuscytacji. Wczytując się w wytyczne znajdziemy ciekawe informacje (cytaty z wytycznych ERC) :
- Większość badań wskazuje na to, że umiejętności RKO zanikają w przeciągu 3 do 6 miesięcy po pierwszym kursie. Umiejętności AED są zapamiętywane na dłużej niż same umiejętności BLS.
- Istnieją dowody, że częste szkolenia poprawiają umiejętności z zakresu RKO oraz pewność siebie osób podejmujących RKO wzrasta. W związku z tym zaleca się, aby organizacje i osoby indywidualne analizowały potrzeby częstszych szkoleń przypominających w oparciu o prawdopodobieństwo wystąpienia zatrzymania krążenia w ich okolicy. Szkolenia przypominające dla osób, które ukończyły kurs BLS powinny się odbywać co najmniej co 12–24 miesiące.
Opierając się na powyższych danych z wytycznych ERC jak często powinniśmy starać się przeprowadzić kolejny trening z zakresu pierwszej pomocy?:
- Kurs kwalifikowanej pierwszej pomocy – szkolenia przypominające powinny odbywać się jak najczęściej! Ratownicy KPP, często są pierwszymi osobami na miejscu zdarzenia (PSP, OSP) dlatego jakość podjętych przez nich działań powinna być jak najwyższej jakości. Tematyka treningów przypominających powinna być w szczególności poświęcona kwestiom związanym z prowadzeniem resuscytacji z wykorzystaniem sposobów zabezpieczenia dróg oddechowych i tlenoterapii, tamowania krwotoków, przeciwdziałania hipotermii. Jako optymalny okres na takie szkolenie przypominające przyjmuję 6 miesięcy – takie szkolenie uwzględni też „nowinki” w ciągle zmieniającym się świecie ratowniczym. Takie szkolenie przypominające można wykonać we własnym zakresie bez konieczności organizowania szkolenia z firmą zewnętrzną.
- Kurs pierwszej pomocy dla opiekunów dzieci (przedszkola, żłobki) – kursy przypominające powinny obywać co roku! Pamiętajmy że głównym zadaniem placówek opiekuńczych jest zapewnienie bezpieczeństwa nad pozostawionymi w nich przez rodziców dziećmi, a zważając na przytoczone powyżej wytyczne ERC już po 3 miesiącach zanikają umiejętności prowadzenia RKO. Osobiście rekomenduję, aby w placówkach opiekuńczych organizować pełne, całodniowe szkolenia z pierwszej pomocy dzieciom raz na 12 miesięcy dla wszystkich pracowników. Z jakiego powodu? Udzielanie pierwszej pomocy dzieciom wywołuje w nas ogromy stres, w szczególności wśród osób nieposiadających wykształcenia medycznego oraz doświadczenia w służbach ratowniczych.
- Kurs pierwszej pomocy w szkole – zgodnie z obowiązującym stanem prawnym, każdy pracownik szkoły jest zobowiązany posiadać ważne przeszkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Niestety w przepisach prawnych nie zostało określone jasno jak często kursy powinny być aktualizowane. Osobiście zalecam, aby osoby wyznaczone do udzielania pierwszej pomocy (najlepiej 30% stanu osobowego) szkolenia przypominające odbywali co 12 miesięcy, natomiast pozostali pracownicy co 24 miesiące.
- Kurs pierwszej pomocy w firmie tak jak w przypadku pracowników szkół – pracownicy wyznaczeni do udzielania pierwszej pomocy raz na 12 miesięcy -pełny kurs pierwszej pomocy, pozostali pracownicy – raz na 24 miesiące.