AED - Automatyczny Defibrylator Zewnętrzny

AED – Automatyczny Defibrylator Zewnętrzny

AED, Automatyczny Defibrylator Zewnętrzny, jest to zaawansowane urządzenie medyczne mające na celu poprowadzenie, poprzez wydawanie komend głosowych i wskazań wizualnych, osoby udzielające pierwszej pomocy w miejscu gdzie zostało rozpoznane Nagłe Zatrzymanie Krążenia (brak oddechu). Celem AED jest jak najszybsze dokonanie analizy rytmu serca oraz dostarczenie, w razie potrzeby, impulsu elektrycznego – Defibrylacji, który daje szansę na przywrócenie spontanicznego krążenia (oddechu).

Według statystyk, Nagłe zatrzymanie krążenia jest główną przyczyną śmierci w Europie , w zależności od tego jak będziemy definiować NZK dotyczy ono 55-113 osób na 100 000 mieszkańców. Wg. wytycznych ERC około 25-50% przypadków NZK stwierdza się migotanie komór serca (szybka i nieskoordynowana praca mięśnia sercowego niezapewniająca krążenia krwi) które, jeżeli nie zostanie przerwane w przeciągu kilku od jego wystąpienia prowadzi do nieuchronnej śmierci. I właśnie w tym miejscu pojawia się nasz główny bohater – AED, który będzie nas krok po kroku informować o tym jakie czynności powinniśmy podejmować na miejscu zdarzenia, w tym te najważniejsze tj. wezwanie pomocy medycznej (999/112) oraz rozpoczęcie Resuscytacji Krążeniowo-Oddechowej i samodzielnie podejmie decyzję o potrzebie wykonania defibrylacji! Defibrylacja wykonana w przeciągu 3-5 minut od momentu wystąpienia NZK (utraty przytomności i ustania prawidłowego oddechu) może skutkować przeżywalnością na poziomie 50-70%. Nie ma co się czarować, zespół pogotowia nie dojedzie na miejsce zdarzenia w przeciągu 3-5 minut, dlatego też szybkie dostarczenie defibrylacji, zabiegu który znacząco zwiększa szansę na przeżycie, spada na bezpośrednich świadków zdarzenia. Ale zacznijmy od początku…

AED – co dokładnie oznacza ten skrót ?

Skrót AED pochodzi z języka angielskiego, eng. Automated External Defibrillator – w dokładnym tłumaczeniu znaczy Automatyczny Zewnętrzny Defibrylator. Rozbijając na części pierwsze:

Automatyczny (Automated) – Defibrylatory AED, to urządzenia działające w pełni automatycznie, samo będzie dążyć do wykonania jak najszybszej analizy rytmu serca (jeżeli kiedyś miałeś/miałaś robione EKG – to właśnie o to chodzi) i automatycznie podejmie decyzję o potrzebie wykonania defibrylacji, gdyż wykryje zaburzenie w postaci migotania komór (Ew. częstoskurczu komorowego bez tętna) bądź też stwierdzi że defibrylacja nie jest wymagana w sytuacji gdyby udało się przywrócić krążenie bądź doszło do sytuacji w której będziemy mieć do czynienia z asystolią (ulubiony mit filmowy, płaska linia na zapisie EKG – defibrylacja w tym przypadku nie jest zalecana). Najlepsze jest w tym automatyzmie to że sami nie musimy mieć wiedzy i doświadczenia aby rozpoznawać poszczególne rytmy serca, wystarczy po prostu spełnianie poleceń urządzenia!

Zewnętrzny (External) – Działamy na zewnątrz, tzn. nie na otwartej przestrzeni/biurze, tylko dlatego że wszystkie czynności ratownicze odbywają się na zewnątrz ciała osoby poszkodowanej za pośrednictwem elektrod samoprzylepnych. Elektrody samoprzylepne w modelach AED (w zależności od producenta) mogą nieznacznie różnić się od siebie, jednakże zasada przymocowania zawsze jest ta sama – na odsłoniętą (nagą), osuszoną oraz w razie potrzeby wygoloną klatkę piersiową przyklej elektrody zgodnie z piktogramami/instrukcją znajdującą się na opakowaniu elektrod/elektrodzie i spełniaj dalej polecenia AED, całość „roboty” tj. ocena rytmu, decyzja o defibrylacji zostanie podjęta automatycznie.

Defibrylator (Defibrillator) – Kluczowa kwestia, dla której te urządzenie powstało. Zadaniem defibrylatora, niezależnie od tego czy jest to Defibrylator stacjonarny (Pogotowie ratunkowe) czy AED (Pierwsza Pomoc) jest zawsze takie samo – jak najszybciej dostarczenie impulsu elektrycznego mającego na celu przywrócenie prawidłowego rytmu serca.

AED czy to jest bezpieczne?

AED jest bezpieczne dla ratownika, urządzenie zostało zaprojektowane z myślą o użytkownikach nie posiadających doświadczenia medycznego. Najważniejszym jest spełniać jego WSZYSTKIE polecenia – tzn. jak AED mówi „nie dotykaj pacjenta” to nie dotykamy, jak AED mówi że można dotykać pacjenta to znaczy że możemy bezpiecznie dotykać poszkodowanego po to aby dalej prowadzić resuscytację.

Defibrylator AED, został zaprojektowany z myślą o świadkach zdarzenia i jego publicznym dostępie. dlatego też jego główną ideą jest prostota obsługi i jak największe bezpieczeństwo. Historie typu „ratownik został porażony wide. Serial Na Sy….e” nie miały i nie mogą mieć miejsca, gdyż urządzenie wyczuje moment w którym poszkodowany jest dotykany oraz gdy elektrody nie przylegają do ciała.

Używanie AED, czy to jest skomplikowane?

Może się wydawać że samo użytkowanie AED będzie skomplikowane, jednakże nic bardziej mylnego! Istotą tego urządzenia jest prostota użycia, wystarczy krótkie szkolenie (a nawet bez niego!) aby osoba potrafiła skutecznie zastosować AED w trakcie działań ratowniczych.

Jeżeli kilka prostych zasad o których trzeba pamiętać:

– należy spełniać wszystkie polecenia AED, jeżeli usłyszymy komendę „nie dotykaj poszkodowanego” przerywamy prowadzenie ucisków klatki piersiowej i dajemy urządzeniu czas na wykonanie analizy rytmu serca, jeżeli usłyszymy „defibrylacja zalecana/wymagana, celem defibrylacji naciśnij pomarańczowy/czerwony/migający przycisk” to upewniamy się że nikt nie dotyka poszkodowanego i wciskamy wskazany przycisk;

– elektrody AED muszą przylegać do ciała, kolejny ważny element o którym musimy pamiętać. Jeżeli elektrody nie będą przylegać do skóry klatki piersiowej urządzenie poinformuje nas o tym fakcie i poleci komendą głosową „sprawdź przyleganie elektrod” wtedy należy docisnąć elektrody do ciała i dać urządzeniu dokonać analizy rytmu serca.

– klatka piersiowa musi być odpowiednio przygotowana, dotyczy do przylegania elektrod do klatki piersiowej. U mężczyzn posiadających na klatce piersiowej obfite owłosienie, należy miejsca przyklejenia elektrod ogolić (w zestawie znajdziemy maszynki do golenia jednorazowe), u kobiet z racji biustu należy podwinąć/zdjąć stanik (ewentualnie rozciąć go nożyczkami ratowniczymi znajdującymi się w zestawie), jeżeli klatka piersiowa jest mokra (pot, czynniki atmosferyczne) powinniśmy ją osuszyć wykorzystując do tego ręcznik/gazę znajdującą się w zestawie AED (elektrody mogą w sytuacji mokrej klatki piersiowej nie przylegać ściśle do ciała).

– AED zawsze nas będzie zachęcać do podjęcia resuscytacji, i powinniśmy o tym pamiętać że zawsze powinniśmy ją prowadzić w momencie gdy nie słyszymy komendy o zakazie dotykania poszkodowanego.

– wysoka jakość ucisków klatki piersiowej, jest zawsze priorytetem jeżeli podejmujemy się prowadzenia resuscytacji krążeniowo oddechowej. AED jest zaprogramowane do wspierania nas w wykonywaniu tej czynności, będzie nam wydawać polecenia podjęcia ucisków klatki piersiowej oraz będzie nam „narzucać” tempo poprzez metronom dźwiękowy działający w tempie 100-120/minutę. Możemy się spotkać z urządzeniami które mają wbudowany system oceny jakości prowadzonych ucisków klatki piersiowej (np. asystent RKO w AED Samaritian PAD 500P – na załączonym powyżej obrazku), gdzie urządzenie powie nam „Uciskaj szybciej” „Uciskaj mocniej” w momencie gdy wyczuje że nie trzymamy zalecanych w wytycznych parametrów ucisku klatki piersiowej (5-6 cm, tempo 100/120 minuta).

Gdzie można znaleźć AED?

Najważniejszym elementem, i czynnikiem determinującym skuteczność działania AED jest CZAS. Im szybciej użyjemy urządzenia, im szybciej dostarczymy impuls elektryczny (defibrylację) tym większe szanse na przywrócenie spontanicznego krążenia u poszkodowanego z NZK. Dlatego istnieją i są sukcesywnie rozwijane programy PAD – publicznego dostępu do defibrylacji.

AED możemy znaleźć:

– Duże ciągi komunikacyjne (stacje PKP, PKS, Lotniska, Stacje Metra)

– Urzędy, obiekty użyteczności publicznej (Urzędy Miejskie, Wojewódzkie, Instytucje Państwowe)

– Obiekty sportowe

– Biurowce, zakłady pracy, hale produkcyjne

– Galerie, centra handlowe, sklepy wielko powierzchniowe

Każde urządzenie AED jest oznaczone i znajduje się w wyróżniającej się gablocie, tak aby osoby postronne nie miały problemu z odnalezieniem go na miejscu zdarzenia. Wartym wspomnienia jest fakt że obsługa/pracownicy znajdujący się w okolicy AED są z reguły ludźmi przeszkolonymi w jego używaniu oraz w prowadzeniu RKO.

Aplikacja Stayin Alive – mapa defibrylatorów AED

Jeżeli udało ci się doczytać do tego momentu – to świetnie! Mam nadzieję że przy najbliższych zakupach z rodziną zwrócisz uwagę na urzędzie AED znajdujące się na ścianie J oraz co ważne poinformujesz znajomych/rodzinę/dzieciaki że jest takie fajne urządzono którym możemy uratować życie drugiemu człowiekowi!

No i kolejna ciekawostka, jest darmowa aplikacja na smartfony, nazywa się Stayin Alive – jest to mapa defibrylatorów AED znajdujących się w twojej okolicy. Dzięki niej możesz w bardzo prosty sposób sprawdzić w jakiej odległości znajdujesz się od najbliższego AED, oraz co ważniejsze, możesz samodzielnie dodać kolejny defibrylator do mapy – po to aby w razie potrzeby, osoby udzielające pierwszej pomocy wiedziały gdzie go szukać J